Klimanın İcadı ve Tarihçesi

Bugün evlerimizde iş yerlerimizde kullandığımız klima aslında yüzyıllar öncesinde büyük bir oda şeklinde kocaman makinalardı. Daha da eskiye gidecek olursak aslında insanlık tarihinde daha klimanın icadı olmamışken bile çeşitli yollarla soğutma ve ısıtma yapılıyordu. Mesela kapı girişlerine ıslak bez parçaları koymak, vantilatörün önüne buz kalıbı koyarak havayı serinletmeye çalışmak ortamı soğutmak için ilk kullanılan ilkel yöntemlerden bir kaçıydı.

Günümüze doğru yaklaştıkça bu konuda Leonardo Da Vinci’nin çalışmalarını görmekteyiz. Leonardo Da Vinci’nin Milano dükü olan patronunun eşinin odasını serinletmek için yaptığı su gücü ile çalışan sistem bugün kullandığımız klimanın işlevini yerine getirmekle beraber klimanın çalışma sistemini benimsemediği için tarihteki ilk fan olarak nitelendirilmektedir. Asıl klimanın bu günkü halini ve işlevini tam olarak yansıtan aygıtlar 1902 yılında Willis H. Carrier tarafından tasarlanıp üretilmiştir.

Carrier’e kadar bir çok bilim adamı ortamı ısıtma ve soğutma (özellikle soğutma) konusunda çalışmalar yapsalar da muvaffak olamamışlar. Willis H. Carrier’in ısıtma konusunda yaptığı başarılı çalışmalar kendi çalıştığı şirket olan Buffalo Forge Company’nin ısıtma giderlerini bir hayli düşürerek şirketin maliyetlerini düşürünce Carrier, kısa zamanda şirkette dikkat çekerek şirketin araştırma ve geliştirme komisyonunun başına getirildi.

Bir matbanın baskı işlerinde ortam ısısının değişiklik göstermesi nedeniyle baskı kalitesinde düşüş olduğunu belirterek şirketine başvurmasıyla Carrier bir ortamın ısısını sabit tutacak bir cihaz geliştirmek için çalışmalarına başladı. Çalışmalarının sonunda ortaya çıkardığı ürün bugün evde kullandığımız klimalarımızın atası sayılabilecek devasa (yaklaşık 30 tonluk) bir makineydi.

Daha sonra yaptığı bu cihazı şirketinin bünyesinde geliştirmeye devam etti Carrier ve 1920 yıllarında üretip patentini aldığı bir odadaki ısıyı soğutup dengede tutan ve hava sirkülasyonunu sağlayan cihazı üretti. Bu cihaz ilk olarak yirmili yılların başında bir sinema salonunda kullanıldı. Makine başarı sağlayınca sinema salonu ve tiyatro gibi insanların toplu bulunduğu yerlerde sıklıkla kullanılmaya başladı.

1930 yılında Du Pont şirketinden Thomas Midgley’in soğutmada freon sistemini geliştirmesiyle bugünkü klima pazarı ilk adımlarını atıyordu. Bu gelişmeyle ilk defa konut için klima üretilmeye başlandı. Bugün kullandığımız split klimalar Carrier’in üstün dehası ve Midgley’in bu konuda gösterdiği başarısıyla 1950’lerden beri konutlarda kullanılmaya başlandı.

Son yıllarda maliyetlerinin düşmesiyle neredeyse içerisine girmediği ev ve iş yeri kalmayan klima şu an inverter vb. sistem yenilikleriyle gelişimini sürdürmektedir.